یادبود دکتر عبدالکریم قریب: پدر علم زمین شناسی ایران
استاد عبدالکریم قریب در سال 1291 ه. ش. در تهران دیده به جهان گشود. پدرش میرزا مصطفی خان مستوفی، فرزند میرزا عبدالکریم مستوفی گرکانی و مادرش دختر میرزا شکراله خان (کاردار سفارت ایران در دوره عثمانی) بود. دو ساله بود که پدرش بازنشسته شد و پس از آن به اتفاق خانواده به گرکان بازگشت.
دکتر عبدالکریم قریب از آن دوران میگوید: وقتی من به 6 سالگی رسیدم، پدرم آموزش و تعلیم مرا بر عهده گرفت. پس از فراگرفتن الفبا و خواندن و نوشتن به خواندن کتابهایی چون عم جزء و توسل، گلستان، بوستان، نصاب، صرف میر، امثله، صرف و نحو، مقامات حمیدی،کتاب حکیم مومن (که در علوم طبیعی آن روز نزد علما معروف بود) پرداختم.
استاد عبدالکریم قریب در 12 سالگی پدرش را که نعمت بزرگ زندگیش بود از دست داد و به همراه مادرش که اهل تهران بود، از گرکان به تهران عزیمت کرد.
استاد در ادامه بیان زندگیش می گوید: در 17 سالگی پس از اتمام دوره ابتدایی در مدرسه صفوی، به دبیرستان علمیه وارد شدم و پس از آن به مدرسه ای در پشت مسجد سپهسالار رفتم و تا اخذ دیپلم همانجا ماندم و دروس ریاضی، فیزیک و شیمی را در حد عالی می دانستم. مرحوم دکتر محمود حسابی هم دبیر فیزیک من در آن دوره بود. استاد در سال 1314 با اخذ دیپلم علمی فارغ التحصیل شد.ورود به دانشگاه... استاد دکتر قریب می گوید: در سالی که ما دیپلم گرفتیم آن قدر تعداد دیپلمه ها کم بود که به ما می گفتند در هر دانشکده ای که دوست دارید ادامه تحصیل دهید و حتی می گفتند، بیایید یک ماه در این دانشکده بنشینید، اگر خوشتان آمد ادامه دهید و اگر خوشتان نیامد بروید دانشکده دیگر. من نیز در ابتدا، هر چند روز در یک دانشکده می رفتم و حدود یک ماه همین طور در دانشکده ها می چرخیدم تا وارد دانشکده علوم در رشته ریاضی شدم. 6 ماه در رشته ریاضی ادامه تحصیل دادم ولی بعد از آن مجددا" رشته علوم طبیعی را انتخاب کردم و تا پایان تحصیلات دوره لیسانس در این رشته ماندم، بخصوص چون زمین شناسی جزء این رشته بود و من به مرور زمان به رشته زمین شناسی خیلی علاقه مند شده بودم، در این رشته ماندم. بعداز اتمام دوره لیسانس، مطالعاتم را در زمین شناسی ادامه دادم. زمین شناسی چون با طبیعت سرو کار دارد، برایم مفرح ترین رشته بود. شما هر جا نگاه کنید کتاب زمین باز است، زندگی انسان از لباس تا خوراک همه به خوبی با زمین ارتباط دارد. به اعتقاد من، تمام زندگی انسان از زمین به دست آمده است وچیزی نیست که ما از زمین نگرفته باشیم. زمین در قرآن از جایگاه ویژه ای برخوردار است. قرآن 114سوره دارد و در 104سوره آن از زمین صحبت شده است.
دکتر قریب درسال 1317 در رشته علوم طبیعی فارغ التحصیل شد.
دکتر قریب میگوید: پس از اتمام دوره لیسانس، یک سال در دبیرستان های اهواز و پس از آن در دبیرستان ایرانشهر تهران مشغول به کار شدم. در سال 1348 با رتبه 10 استادی و38 سال سابقه کار به درخواست خودم از دانشسرای عالی بازنشسته شدم.
استاد قریب، مشاور انرژی اتمی و رئیس کمیته کارشناسی ایران نیز بوده است. دانشگاه تربیت معلم در سال 1371 برای ارج نهادن به تلاش های علمی استاد سمیناری تشکیل داد. سازمان انرژی اتمی نیز در سال 1372 بخشی از کتابخانه این سازمان را به نام ایشان نامگذاری کرد.
دکترعبدالکریم قریب در مدت 50 سال کار موفق به ترجمه، تالیف و چاپ 430 مقاله و 30 کتاب در زمینه علم زمین شناسی شد تا جایی که به واسطه تألیف ها و ترجمه های متعدد به پدر علم زمین شناسی ایران شهرت یافته است.
بلورشناسی، کانی‌شناسی درباره کانی‌های جزیره هرمز، سنگ شناسی، شناخت سنگ ها با نگاهی ویژه به سنگ های ایران، گرکان، زمین در فضا، غارها و موارد استفاده از آنها از جمله تالیفات دکتر قریب است.
عضویت در سازمان انرژی اتمی از سال 1358، عضو کمیسیون واژه گزینی جغرافیا در سازمان جغرافیای ارتش جمهوری اسلامی، مؤسس مدرسه عالی علوم اراک، مؤسس رشته زمین‌شناسی در دانشگاه آزاد اسلامی آشتیان و ریاست کمیته غار شناسی ایران از جمله فعالیت های دکتر قریب است.
دکترعبدالکریم قریب گرکانی در 17 بهمن سال 81 درگذشت و بنا به وصیتش در زادگاهش آشتیان به خاک سپرده شد.
|
