معرفی کتاب نجوم امروزترجمه آقای دکتر فرزان مومنی
به قلم مترجم کتاب، فرزان مومنی:
نجوم ضمن آنکه کهن ترین دانش بشری است همواره دروازه های فردا را نیز رو به انسان گشوده است. از روزگار قصه های اساطیر آسمان و زمین گرفته تا دوران خردورزی یونانی، و پس از آن در عصر روشنگری و زایش دانش نوین، و تا امروز که فضاپیماهای روبوتیک سامانه ی خورشیدی را پشت سر گذاشته و در فضای میان ستاره ای می تازند و تلسکوپ های سهمگین، ژرفنای فضا را به پیش چشم های ما آورده اند، نجوم در هر حالی همواره تخیل آدمی را تا بسی فراتر از امکانات در اختیارش به پیش رانده است.
کتاب Astronomy Today، که به نجوم امروز ترجمه شده، به خوبی از عهده ی ارائه ی تصویری روشن از دانش نجوم تا به امروز برآمده است. در کتاب نجوم امروز دانش نجوم از آغاز تا به امروز همراه با زیبایی های نفس گیرش با زبانی گیرا و رسا بیان می شود. این کتاب از جمله معتبرترین کتاب ها در عرصه معرفی دانش نجوم است و ویرایش های جدید و به روز شده آن در طول بیش از بیست سال گذشته هر چند سال یک بار بیرون آمده است و از این رو ترجمه کتاب از دید مترجم بسیار ضروری به نظر می رسید. البته با توجه به حجم زیاد کتاب مناسب تر دیده شد تا ترجمه ی آن در دو جلد آماده شود. کتاب حاضر، که توسط انتشارات نص آماده و به بازار کتاب ارائه شده، ترجمه دو جُستارِ نخست از چهار جستار کتاب است که در آن به مبانی نجوم و اجرام سامانه خورشیدی، همراه با شرح دل-انگیز ماموریت های فضایی به مقصد آنها، پرداخته شده است. دو جستار آخر کتاب هم، که شامل مباحثی گسترده و فراگیر پیرامون ستارگان و کهکشان ها و روند زایش و مرگ آنها و نیز معرفی مدل های کیهانشناسی می شود، قرار است تا نیمه های سال آینده در قالب جلد دوم به علاقه مندان ارائه گردد.
در جُستار نخست کتاب حاضر در پنج فصل به مبانی نجوم و نیز اساس کار ابزارهای نجومی پرداخته شده و در جستار دوم در فصل یکایک سیاره ها و قمرهای آنها و نیز سیارک ها، دنباله دارها، و اجسام کمربند کویپر و ابر اُورت به عنوان اجزای سامانه ی خورشیدی که در گذر زمان شکل گرفته و تحول یافته و می یابند بررسی شده اند.
در این کتاب با شرح ماموریت های فضایی پرشماری که به مقصد ماه، مریخ، زهره و دیگر سیاره های سامانه ی خورشیدی و قمرهای آنها انجام شده بر نقش کاوشگرهای فضایی در شکوفایی نجوم تاکید می شود. جلد نخست کتاب با فصلی درباره یکی از جذاب ترین مباحث نجوم پایان می یابد: هزاران سیاره فراخورشیدی یافت شده تا کنون که بسیاری از آنها زمین-گونه اند و چه بسا تعدادی از آنها همچون زمین خودمان زیست پذیر باشند.
در واقع هدف نویسندگان کتاب بسی فراتر از تنها معرفی شاخه ای از دانش بوده است. پروفسور اریک چیسون و پروفسور استیو مک-میلان، گذشته از منجمان و اخترفیزیکدانانی نام آور معلمان بزرگی نیز هستند و ازینرو کتاب حاضر سرشار از زیبایی ها و به حق بازتاباننده ی شکوه نجوم است.
این کتاب به خوبی می تواند برای تدریس نجوم در رشته ی فیزیک به کار آید. با این همه تمامی علاقه مندان به نجوم نیز، گذشته از میزان شناخت آنها از فیزیک دانشگاهی، مخاطب این کتاب هستند. مدرسان نجوم دانشگاهی به ویژه می توانند تنها نگاهی گذرا به پنج فصل نخست داشته باشند، ضمن آنکه بی گمان در این پنج فصل نیز و به ویژه در فصل پنجم که به اساس کار انواع گوناگون تلسکوپ ها می پردازد، مطالب مهمی را خواهند یافت.
کتاب شامل یک لوح فشرده (DVD) است که دربردارنده ی عکسهای فراوان و با کیفیت بالا از اجرام نجومی است. لوح فشرده همراه کتاب همچنین شامل فیلم های کوتاه و بلند متعددی در باره سیارات است که بسیاری از آنها طی ماموریت های فضایی تهیه شده اند و برخی نیز آموزشی هستند. یک واژه نامه صوتی نیز که توسط مترجم گردآوری شده در لوح فشرده گنجانده شده است تا خوانندگان مشتاق با تلفظ درست نام بسیاری از اجرام نجومی و صورت های فلکی بیشتر آشنا شوند.
خوانندگان در این لوح پوشه ای برگیرِ کتاب های نجومی متعدد و مفیدی را نیز خواهند یافت. این کتاب ها، که البته به زبان انگلیسی هستند، موضوعات مختلفی را پوشش می دهند: از اصول و مبانی ساخت تلسکوپ های ساده تا پیشرفته گرفته تا مباحثی در علوم فضایی، و از تاریخ نجوم گرفته تا مباحث مدرن آستروفیزیک و کیهانشناسی. نمایه در پایان کتاب با ریزبینی تهیه شده تا خواننده، مطلب مورد نظر خود را بسادگی در کتاب بیابد. کتاب همچنین شامل واژه نامه ی دقیقی از فارسی به انگلیسی و نیز از انگلیسی به فارسی است.
در این کتاب بیش از هر چیز به ویژه بر روند پیشرفت دمادمِ دانش نجوم تا به امروز پافشاری شده و ازینرو این کتاب دربرگیرنده ی مهمترین یافته های نجومی تا به امروز نیز هست. پرسش ها و مسائل پرشمار و گوناکون در پایان هر فصل وجه بسیار مهم دیگر این کتاب است که به خواننده ی مشتاق در فراگیری نجوم به ویژه بهعنوان شاخه ای از فیزیک یاری فراوان خواهد رساند.